Als we het hebben over PDA dan denk je niet direct aan gevoeligheid. Toch zijn veel PDA-ers erg gevoelig, vooral voor afwijzing. Het kan dan gaan om Rejection Sensitive Dysphoria (RSD) en dit heeft grote invloed op hun gedrag. Daarom bespreek ik vandaag: PDA en afwijzingsgevoeligheid.
Wat is Rejection Sensitive Dysphoria?
Bijna iedereen is gevoelig voor afwijzing. Het is nooit prettig om afgewezen te worden. Maar er zijn mensen die een intense emotionele pijn hebben als ze zich afgewezen voelen. Deze mensen hebben Rejection Sensitive Dysphoria (RSD) Er is onderzoek naar gedaan en het lijkt veel voor te komen in combinatie met ADHD en dus ook met PDA. Experts vermoeden dat dit komt door de verschillen in hersenstructuur.
Mensen met RSD zien vage communicatie ook eerder als afwijzing en vinden het moeilijk om hun reacties onder controle te houden. Als je een brein hebt wat het moeilijk vindt om emoties te reguleren en afwijzing komt keihard binnen is het gevolg emotionele ontregeling. Dit doet verschrikkelijk zeer en totale paniek of agressie is dan het gevolg.
8 symptomen van Rejection Sensitive Dysphoria?
RSD veroorzaakt heftige emotionele pijn. Mensen die dit ervaren kunnen het vaak niet uitleggen of beschrijven omdat het een pijn is die heel intens is en zo anders dan andere pijn. Je kunt RSD herkennen aan de volgende eigenschappen en gedragingen.
- Je erg bewust zijn van jezelf en je heel snel ergens voor schamen.
- Een laag zelfbeeld hebben en niet in jezelf te geloven.
- Moeite hebben je emoties in bedwang te houden als je je afgewezen voelt.
- Plotselinge uitbarstingen van woede, of in tranen uitbarsten.
- Sommige keren hun gevoelens naar binnen. Wat kan leiden tot depressie.
- Soms zijn het”People pleasers” intens gefocust op het vermijden van de afkeuring van anderen.
- Geen projecten, taken of doelen willen starten, waar de kans op mislukken bestaat.
- Faalangst of afwijzing compenseren door voluit te gaan of perfectionisme na te streven.
PDA en afwijzingsgevoeligheid
Bovenstaande lijst klinkt bekend of niet? Uit onderzoek blijkt dat sociale afwijzing, zelfs als het vaag of onzeker is, vergelijkbare hersenactiviteit veroorzaakt als pijn. Dit in combinatie met de afwijkende manier waarop ons PDA-brein werkt kan voor ondragelijke pijn zorgen. Dit werkt ook de andere kant op. Het kan er ook voor zorgen dat sociale afwijzing ons amper raakt. Beide kanten hebben gevolgen voor ons gedrag.
Als je uiterst gevoelig bent voor sociale afwijzing als PDA-er, is de wereld een behoorlijk vijandige omgeving. De wereld om je heen laat namelijk geen enkele mogelijkheid onbenut om je erop te wijzen dat je anders bent en niet mee kan komen op sociaal gebied. Als je hier steeds met je neus opgedrukt wordt, ga je je steeds meer schamen en voel je je steeds incompetenter. Dit is de reden dat veel PDA-ers denken dat de hele wereld tegen ze is. Dat er altijd iemand of iets de schuld moet hebben en dat alles altijd met opzet gebeurt. Want daar lijkt het echt op van onze kant uit bekeken.
Wat kan helpen?
Ik kan het niet vaak genoeg zeggen, maar ook bij PDA en afwijzingsgevoeligheid is vertrouwen en connectie weer het allerbelangrijkste. Je kunt iemand met PDA alleen helpen door een vertrouwensband op te bouwen. Zodat ze leren dat er ook mensen in de wereld zijn die je wel kunt vertrouwen. Iemand die naast je staat en je opvangt als je pijn lijdt.
Als ouder kun je ook beter met het gedrag dat voortkomt uit RSD omgaan als je weet wat het gedrag veroorzaakt. Als je beseft dat je kind pijn lijdt en het gedrag niet voortkomt uit onwil, maar uit onmacht.
Laat ook eventuele hulpverlening weten dat je denkt dat er sprake is van Rejection Sensitive Dysphoria. Het is geen erkende medische aandoening, maar er is wel onderzoek naar gedaan en genoeg over geschreven om bekend te zijn in medische kringen.
Conclusie
Als PDA-er moeten we leven met het brein dat we hebben. Leven met alle gevoeligheden en bijzonderheden van onze hersenen. We kunnen daar niet veel aan veranderen. We kunnen wel onze omgeving aanpassen zodat we niet zo zwaar belast worden, niet zo angstig zijn en ons niet zo gestrest voelen. Als dat lukt dan worden we rustiger en komt er meer ruimte om ons veilig te voelen. Als we ons veilig voelen komt er ruimte om te leren. We kunnen dan meer om ons heen kijken en onze weg zoeken in een wereld vol mensen die zo anders zijn als wij.
Help me ploeteren! Het kost je geen cent, alleen wat moeite.
Bronnen:
clevelandclinic.org
sallycatpda.co.uk
Deze week werd ik geïnspireerd door een instagram post van At peace parents over PDA accepteren zoals het is. Dit is een flinke uitdaging waar ik ook wel eens moeite mee heb gehad. Toch denk ik dat het mij makkelijker af gaat dan anderen. Ik vertel je waarom…. lees verder
