‘Denk erom jullie opa was was een alcoholist dus het zit in onze genen.’ roep ik altijd tegen mijn kinderen. Alcoholisme, roken, drugsmisbruik, seksverslaving, koopverslaving, gameverslaving, ze zijn in onze familie allemaal niet onbekend. Uit het Zweedse onderzoek van Butwicka e.a. uit 2017 blijkt verslavingsproblematiek bij autisme twee keer zoveel voor te komen dan bij de doorsnee bevolking. Hoe zit het dan met PDA-autisme en verslaving?
Dopamine
Helaas is er geen onderzoek te vinden naar PDA-en verslaving maar uit ervaring weet ik dat we flink verslavingsgevoelig zijn. Dit heeft verschillende oorzaken. Een van die redenen kan zijn dat we minder gevoelig voor dopamine zijn. Door Van Wijngaarden en Van der Gaag is in hun onderzoek van 2010 bij autistische personen een lagere gevoeligheid voor dopamine gevonden. Dopamine is het hormoon dat er voor zorgt dat je je tevreden en beloond voelt. Drugs zorgen ervoor dat je hersenen meer dopamine aanmaken. Maar ook kopen, eten, seks en gamen zorgen voor meer dopamine-aanmaak.
Alcohol en Cannabis
Cannabis en alcohol zijn middelen die het meeste gebruikt worden. Er is niet precies bekend hoeveel mensen binnen het autismespectrum kampen met een alcohol verslaving, maar er is wel gebleken dat hoe socialer, intelligenter of zelfverzekerder een persoon met een ASS is, des te groter de kans op alcoholmisbruik. Als we dan kijken naar de gedragskenmerken van PDA daar staat letterlijk: ‘Komen sociaal over.’ Wat dus een extra gevoeligheid voor alcoholmisbruik is.
Eigenlijk is dat logisch. Want als je als PDA-er teruggetrokken leeft, heb je veel meer rust en minder stress. Als je kunt maskeren en je sociaal kunt gedragen, heb je met veel meer sociale situaties te maken en met meer stress. Uit ervaring weet ik dat alcohol en ook cannabis daar geweldig goed bij helpen. Het ontspant, dus het kost allemaal een stuk minder moeite. Een kater hebben we toch wel na veel sociaal contact. Dus of die nou door het maskeren of door de drank is, maakt ons niet zoveel uit.
Eten
Verslaving aan fastfood wordt ook vaak genoemd. Maar is dat wel een verslaving? Of is het een gevolg van sensorische problemen die veel van ons met voedsel hebben. Fastfood heeft een aantal grote voordelen. Het smaakt altijd hetzelfde en het heeft altijd dezelfde consistentie. Daardoor weten we precies wat we kunnen verwachten. Het is kant en klaar af te halen of wordt bezorgd. Waarmee we alle demands van het koken, afwassen en opruimen omzeilen.
Escapisme
Maar er zijn meer dingen die tot verslaving kunnen leiden. Zoals coping en stressmanagement. We leiden een ingewikkeld leven waar veel stress bij komt kijken. Onze stresslevels zijn altijd hoog. Daardoor is het voor ons noodzakelijk om af en toe aan de realiteit te kunnen ontsnappen. Dit escapisme geeft ons iets om naar uit te kijken op een zware dag. Dit kan zijn in de vorm van een wijntje of een joint, maar het kan ook eten, kopen of gamen zijn.
Gelukkig zijn er ook veel minder verslavende manieren om even aan de werkelijkheid te ontsnappen zoals anime kijken, cosplayen, lezen, knutselen, lego bouwen, enz. Er zijn heel veel dingen geschikt. De kunst is om te zorgen dat het niet compulsief wordt.
Verslaving of compulsief gedrag
Compulsief gedrag kan ook op een verslaving lijken. Het verzamelen van voorwerpen is vaak compulsief gedrag. We moeten de verzameling compleet hebben. We zien niet dat er slimme marketing achter zit die ons tot kopen blijft verleiden. Hetzelfde kan gelden voor gamen. Daar is altijd nog een voorwerp of level wat veroverd moet worden.
Wat dit probleem nog ingewikkelder maakt, is dat veel van ons moeite hebben met het concept geld. Een PDA-er beschreef het als één grote berg waar dan alles van moet gebeuren. Heel lastig om te overzien dat je nu wel genoeg hebt om iets te kopen, maar dat je dan straks een rekening niet kan betalen. Want er is nu toch genoeg geld.
Wat helpt bij PDA-autisme en verslaving
Het is dus belangrijk om eerst uit te zoeken wat er precies aan de hand is. Gaat het om een verslaving of is het compulsief gedrag? Wat is de achterliggende reden? Welk doel dient het gedrag? Hoe schadelijk is het gedrag? Kan het vervangen worden door iets wat niet schadelijk is?
Net als bij bijna alles, geldt ook hier maak het bespreekbaar. Praat erover. Bij ons is het natuurlijk allemaal de schuld van opa want hij heeft die rampzalige genen aan ons doorgegeven. Gelukkig geeft hij ons ook een excuus om verslaving uitgebreid te bespreken in ons gezin. Dit helpt. Natuurlijk gaat het bij ons ook nog wel eens gierend mis, maar we weten ook hoe we het weer op de rails kunnen krijgen.
Begin op tijd met het bespreken van verslavingsgevoeligheid. Zoek uit wat iemand gevoelig maakt voor verslaving en voor welke verslaving. Zoek op tijd hulp als het mis dreigt te gaan.
Wil je meer informatie over PDA-autisme en verslaving of wil je jouw persoonlijke situatie bespreken? Dat kan, boek een Helpende Hand gesprek.
Help me ploeteren! Het kost je geen cent, alleen wat moeite.
Bronnen:
Is There a Link Between Autism and Alcohol Addiction?
Increased Risk for Substance Use-Related Problems in Autism Spectrum Disorders
