Ik heb het al eens gehad over een ongeleid PDA-projectiel en daar wat uitleg en tips gegeven. Maar druk, onhandig en confronterend fysiek gedrag van vooral jongere PDA-ers kan ook nog een andere reden hebben. Namelijk de manier waarop bij PDA de zintuigelijke prikkels worden verwerkt. We hebben het hier over prikkelzoekers.
Sensorische informatie verwerking
Dit is de manier waarop onze zintuigen alle informatie die binnen komt verwerken. Dus alles wat we horen, zien, ruiken, proeven en voelen. Als je problemen hebt met het verwerken van die informatie kan dat allerlei gevolgen hebben. Wanneer je niet goed voelt wanneer je moet plassen heb je problemen met zindelijkheid. Voel je niet goed wanneer iets pijn doet kan dit een gevaar voor jezelf of je omgeving zijn.
Om zintuigelijke informatie goed te kunnen verwerken moet je ze eerst waarnemen. Dan moet je ze op de juiste manier verwerken en verbinden met andere informatie die binnen komt. Zodat je goed kan reageren op de omgeving en wat je ervan leert kan onthouden voor een volgende keer. Dit zijn heel veel stappen die niet iedereen goed kan nemen.
Zintuiglijke behoeften
PDA-ers hebben vaak een heel eigen manier van sensorische informatie verwerking. Maar ook een hele eigen set zintuigelijke behoeftes. Een van die behoeftes kan prikkels zoeken zijn. Wat op zich geen probleem hoeft te zijn want zo leer je nieuwe dingen. Het wordt wel een probleem als een prikkelzoeker onverzadigbaar is en steeds op zoek is naar nieuwe prikkels. Daardoor ontstaat druk en chaotisch gedrag. De prikkelzoeker overvoert zichzelf als het ware met prikkels wat natuurlijk heel vermoeiend is. Voor hem of haar zelf, maar ook voor de omgeving.
Prikkelzoekers
Je herkent prikkelzoekers aan de volgende dingen.
- Druk gedrag
- Onhandigheid
- Snel afgeleid zijn
- Irriteert anderen
- Verliest zich in een activiteit
- Kan zich niet richten op een afgesproken taak
- Luistert niet omdat hij of zij met eigen activiteiten bezig is
- Kan gevaarlijk handelen
Wat kan helpen?
Sensorische informatie verwerking is gelukkig al veel over bekend. Als je het op Google zoekt, krijg je flink wat informatie over dit onderwerp. Wat vooral inzicht geeft in wat het is en hoe het werkt. Op de site Prikkelprofiel.nl vind je allerlei hulpmiddelen om de prikkels in kaart te brengen en in het boek ‘Leven met sensaties’ staan welke verschillende soorten sensorische patronen er zijn. Als je Engels kunt lezen dan is het boek ‘Helping your child with PDA living a happier life’ een aanrader. Er staat een schema in met per zintuig welk gedrag het oproept en hoe je er mee om kunt gaan.
Ten slotte bestaat er zoiets als Sensorische Informatieverwerkingstherapie. Dit wordt gegeven door fysiotherapeuten. Zij kunnen helpen uit te zoeken waar het mis gaat en hoe hiermee om te gaan. Fysiotherapie voor kinderen zit in het basispakket dus als dit een optie is voor jouw PDA-er dan zou ik er zeker gebruik van maken.
Help me ploeteren! Het kost je geen cent, alleen wat moeite.
Bronnen:
Sensomotorische Integratie
Kinderfysio
