Co-regulatie, wat is dat en wat kun je ermee?

Mijn dochter was een huilbaby. Al snel had ik door dat als ik haar in een draagzak op mijn buik hing ze rustiger werd. Ik deed dan gewoon het huishouden, de boodschappen en wat ik verder nog moest doen. Nu weet ik dat dit een vorm van co-regulatie is. ‘Co-regulatie wat is dat?’ vraag je je nu misschien af. Ik ga het je uitleggen.

Wat is Co-regulatie?

De term co-regulatie komt uit de polyvagaaltheorie. Je hebt vast wel eens gehoord van spiegelneuronen. Deze zorgen ervoor dat we ons onbewust afstemmen op niet alleen de actie van de ander maar ook op de gevoelens van de ander. Je spiegelneuronen worden actief als je een actie of gevoel bij een ander waarneem.

Als ik opsta om de tafel op te schuiven en ik kijk je aan, begrijp jij meteen dat ik van je verwacht dat jij het andere eind van de tafel oppakt. Het is dus een uitwisseling van discrete informatie. Dit kan verbaal of nonverbaal zijn, het kunnen ook gebaren en/of gezichtsuitdrukkingen zijn.

Oorspronkelijk werden deze signalen gebruikt om aan andere zoogdieren te laten weten dat het veilig is. Iedere ouder kent wel het moment dat hun kind iets wordt gevraagd en dat het je aankijkt voor het antwoord geeft. We knikken en/of glimlachen dan even om aan te geven dat het veilig is en dat het kind antwoord kan geven. Dat is co-regulatie.

PDA-autisme en co-regulatie

Bij PDA is er vaak sprake van een vecht of vlucht reactie. Hierdoor kunnen we niet goed functioneren. Door co-regulatie kun je een PDA-er laten weten dat een situatie veilig is zodat de vecht of vluchtreactie minder wordt.

Mijn dochter en ik maken daar vaak gebruik van. Ik vind reizen lastig, waardoor ik soms zo blokkeer dat ik maar niet ga. Mijn dochter weet dat. Dus reist ze vaak met me mee als ik ergens naar toe moet. Ik hoef dan alleen maar achter haar aan te lopen terwijl ze signalen uitzend dat ze precies weet waar ze mee bezig is, dus dat het volkomen veilig is. Ze zegt soms ook letterlijk: ‘Geen zorgen, komt goed.’

Ik doe hetzelfde voor haar als ze met iemand een gesprek moet voeren. Ik zit erbij en knik haar bemoedigend toe om haar te laten weten dat deze persoon veilig is en dat ze de vragen kan beantwoorden.

Co-regulatie bij escalatie

Maar wat doe je dan als de situatie al is geëscaleerd? Dan kan co-regulatie ook helpen. Door rustig te blijven en uit te stralen dat de situatie veilig is. Dit klinkt makkelijker dan het is. Want je moet je eigen reactie uitschakelen. Mijn dochter omschreef het probleem als volgt.

‘De lastige kunst is dat je de stalen zenuwen en de mimiek nodig hebt om uit te kunnen stralen dat je het niet erg vindt dat ze even helemaal gek worden, ze even de ruimte te geven om te ratelen, en dan de rust uit te stralen die ze kunnen overnemen. En dit zonder dat het er ook maar enigszins op lijkt dat je het speelt, of dat het lijkt dat je ze eigenlijk maar stom vindt en dat je zo snel mogelijk van hun en hun gedrag af wil’

Wat kan helpen is na te denken hoe je in dagelijkse situaties laat weten dat de situatie veilig is. Als je weet hoe je dat doet dan kun je dat ook gebruiken in situaties die uit de hand lopen.

Algemene tips

Co-regulatie is in heel veel situaties belangrijk voor PDA-ers. We kunnen niets doen of leren als we in een vecht of vlucht reactie zitten. Dan hebben we daar geen ruimte voor. Dat kunnen we pas als we gereguleerd zijn. Co-regulatie kan daarbij helpen. Dat gaat het beste als je de signalen voor veiligheid gebruikt waar de PDA-er aan gewend is. Maar er zijn ook een aantal algemene tips die je kunt gebruiken.

• Ga op de grond zitten of plaats jezelf lager dan de PDA-er
• Richt je aandacht op nonverbale signalen dat het veilig is
• Zorg dat je uitdrukking vriendelijk is
• Gebruik een rustige vriendelijke stem
• Maak rustige gebaren met open handpalmen

Ik heb dit een directeur van een groot bedrijf zien doen om te voorkomen dat een conflict uit de hand liep. Hij ging op de grond zitten en begon heel vriendelijk te informeren wat het probleem was. Iedereen was zo verbaasd door zijn actie dat het conflict gelijk stopte.

Zelfregulatie

Het allermooiste van co-regulatie is dat het kan leiden tot zelfregulatie. Natuurlijk blijven er altijd moeilijke situaties, maar door co-regulatie kun je leren daar mee om te gaan. Dan kun je ze misschien op een dag zelf aan en dat is weer goed voor je zelfvertrouwen.

Help me ploeteren! Het kost je geen cent, alleen wat moeite.

Bronnen:
Co-regulatie van gedrag
Co-regulation handbook
Wikipedia Co-regulatie
atpeaceparents.com

In mijn vorige blog over radicale acceptatie noemde ik de keuze tussen escaleren en accommoderen. Dit is een volgende stap naar naar meer rust in een PDA-huishouden. In deze blog ga ik verder in op escaleren of accommoderen bij PDA. Lees verder…