Iedereen in mijn omgeving weet dat ze me ‘smorgens beter niet kunnen storen. Dan voel ik me zo belabberd dat maskeren nog niet lukt. Dus krijg je een directe ongefilterde reactie met daarin de boodschap dat je me met rust moet laten. Dit heeft te maken met mijn slaapproblemen. Iets waar veel PDA-ers mee te maken hebben. Daarom heeft de PDA Society een onderzoek naar PDA-autisme en slaap gedaan. Ik bespreek hier de belangrijkste uitkomsten.
Slaapproblemen
Door 85% van de PDA-ers die hebben meegedaan aan het onderzoek wordt aangegeven dat ze slaapproblemen hebben. Dit is heel herkenbaar. Onze hele familie heeft slaapproblemen. Het grappige is dat we allemaal andere problemen hebben. Mijn moeder kan prima slapen, maar doet niets liever. Het is natuurlijk ook een prima manier om demands te voorkomen.
Mijn zoon heeft een onregelmatig ritme waarbij hij 24 uur doorgaat om vervolgens om te vallen. Mijn dochter heeft een dag en nacht ritme dat langer is dan 24 uur. Ze is dan bijvoorbeeld 18 uur wakker. Tel daar 8 uur slaap bij op en je komt op een ritme van 26 uur. En ik probeer met heel veel moeite een redelijk ritme in stand te houden vanwege mijn werk. Dit betekent veel wakker liggen en moeilijkheden met opstaan. Dat is iets wat we allemaal gemeen hebben. We hebben verschrikkelijk veel moeite met opstarten.
In het onderzoek worden ook problemen met naar bed gaan genoemd. Want dat gaat gepaard met veel demands zoals tandenpoetsen, nachtgoed aantrekken, stoppen waar je mee bezig bent, enz. En als je dan eenmaal in bed ligt moet je gaan slapen, wat ook weer een demand is.
Sommigen van ons voelen ook niet goed aan wanneer ze moe zijn of voelen zich van het ene op het andere moment moe, in plaats van geleidelijk moe te worden. Veel van ons hebben ook last van stress voor de volgende dag. Iedere keer als mijn werkweek begint, lig ik de nacht ervoor wakker. Dat geld ook voor school, uitjes, enz. Ik wil benadrukken dat dit bij elke PDA-er die ik spreek, net als bij mij, nooit verbeterd is wat we ook proberen.
Wat niet helpt
Zoals meestal het geval is bij PDA-autisme, helpen de standaard oplossingen niet. In het onderzoek gaf 60% aan dat ze professionele hulp hadden gehad voor hun slaapproblemen. 8% had daar iets gehad. De standaard hulp bij slaapproblemen bestaat vaak uit een vaste routine voor het slapen gaan, geen gebruik maken van schermen, op tijd opstaan, enz. We hebben ze net als veel PDA-ers uit het onderzoek allemaal geprobeerd zonder resultaat.
Wat wel helpt
Wat het onderzoek zo waardevol maakt, is dat er een top 10 met tips die wel kunnen helpen uit is gekomen. Deze top 10 is samengesteld uit de meest gegeven tips over PDA-autisme en slaap.
- Iets kijken, luisteren of lezen om in slaap te vallen. Dit klopt, mijn zoon kijkt vaak een film in bed, ik lees graag nog wat en mijn dochter speelt een videospelletjes om haar hoofd tot rust te krijgen.
- Flexibel omgaan met bedtijden, opstaan, slaaphygiëne, enz. Bedenk dat we wel willen, maar echt niet kunnen. Dus wees soepel met de regels.
- Een eigen gekozen routine. Mijn dochter speelt vaak Touhou voor ze gaat slapen. Een heel druk videospelletje. Niks voor mij, ik scrol vaak nog wat door nieuws of ik lees nog wat. Zo hebben we allemaal onze eigen routine.
- Samen slapen. Dit werkte geweldig voor mijn dochter. Toen ze een baby was, was het zelfs de enige manier om haar te laten slapen. In veel culturen is dit heel normaal.
- Het niet volgen van de slaaproutine. Tandenpoetsen kan ook halverwege de dag. Wassen kun je ook een keer overslaan. Slapen in je hemd i.p.v. in je pyjama is ook prima. Je kunt de routine ook aanpassen. Door de lichten wat te dimmen, de tv wat zachter te zetten, enz.
- Er op vertrouwen dat je vanzelf wel in slaap valt. Toen mijn kinderen jong waren liet ik ze vaak ’s avonds rond rommelen. Ze vielen vanzelf wel om en wilde dan slapen.
- Het niet over slapen hebben. Lekker in bed kruipen om een filmpje te kijken of om lekker tussen je knuffels te liggen. In de winter kruip ik vaak in bed omdat het lekker warm is.
- Verschillende plekken om te slapen. In de tent die ze gebouwd hebben, of op het matras op de grond. Mijn dochter sliep vaak op twee banken tegen elkaar geschoven.
- Volg de aanbevelingen. Voor sommigen werkt de standaard hulp wel. Ze hebben wel baat bij een goede slaaproutine. Dus dat is altijd het proberen waard.
- Huisdieren! Dit is ook een soort samen slapen. Ik sliep toen ik jong was met de kat en later met onze hond in bed. Nu slaapt de kat niet meer bij me in bed, maar ik hoor hem wel snurken en daar val ik van in slaap.
Conclusie PDA-autisme en slaap
Slapen is en blijft voor ons PDA-ers een dingetje. We lopen er iedere dag weer tegenaan. Als we zelf de ruimte krijgen om onze weg daarin te vinden, kunnen veel van ons een manier vinden om er mee om te gaan. We blijven dan nog steeds tegen slaapproblemen aan lopen, maar zijn er niet meer dagelijks mee bezig.
Mijn zoon werkt drie dagen waarvan twee thuis zodat hij flexibele tijden heeft. Als het moet haalt hij 24 uur door om naar zijn werk te gaan, dit is zijn manier om met zijn slaapproblemen om te gaan. Ik heb een baan waar ik laat begin en ik heb een kat. Als ik niet kan slapen of slecht slaap denk ik altijd: ‘Ik probeer het vanavond wel weer. Uiteindelijk val ik van zelf wel om.’ Mijn dochter slaapt wanneer het lukt, als ze ergens naar toe wil en het past niet in haar slaapritme, slaapt ze minder. Zo gaan we er allemaal op onze eigen manier mee om.
Help me ploeteren! Het kost je geen cent, alleen wat moeite.
Als je het hele onderzoek wil lezen kun je het downloaden via de link onder de bronnen.
Bronnen:
PDA Society Sleep
