Als we het over PDA-autisme hebben, denken we vaak aan extroverte PDA-ers. De flamboyante types die onmiddelijk in het oog springen met hun verschijning en/of gedrag. Maar wat als PDA-autisme van binnen zit? Wat als je stilletjes weerstand biedt aan eisen en je angst en stress zich naar binnen richten.
Dag en nacht verschil
‘Ik maak me altijd veel meer zorgen over jou dan over je zus.’ zeg ik. Je kijkt me verbaast aan. ‘Waarom dan?’
‘Je zus schreeuwt altijd moord en brand als er iets is, maar jij laat nooit iets merken. Ik kan jou gewoon niet pijlen en weet dus niet wanneer er iets mis is.’
Mijn beide kinderen verschillen als dag en nacht. Waar mijn dochter extrovert en flamboyant is, is mijn zoon rustig en onopvallend. Toch ben ik er van overtuigd dat ze beide binnen het PDA-profiel passen.
Geïnternaliseerd PDA-autisme
PDA-onderzoek en informatie is vooral gericht op geëxternaliseerde PDA. De duidelijk zichtbare PDA-er met extrovert gedrag. Waarbij de anxiety naar buiten worden gericht en zichtbaar is in de vorm van meltdowns en/of agressie. Maar daarnaast bestaat er ook geïnternaliseerd PDA-autisme.
Dr Judy Eaton en haar team hebben de PDA diagnose voor meer dan 250 kinderen en een aantal volwassenen verzorgd. Ze zijn er van overtuigd dat: “PDA een spectrumaandoening is waarbij sommige individuen meer ‘extreem’ zijn dan anderen. Ze geloven dat er ‘passieve’ PDA-ers zijn die stilletjes weerstand bieden aan eisen en hun angst internaliseren, en ‘actieve’ PDA-ers die eerder boos of agressief reageren wanneer ze met eisen worden geconfronteerd.”
Het gevaar van PDA-autisme van binnen.
Deze ‘passieve’ PDA-ers zijn moeilijker te herkennen en worden daardoor vaak gemist. Meltdowns worden verborgen en eisen op een subtiele manier vermeden. Het is belangrijk dat ze herkent worden vanwege de verwoestende impact van PDA onder de radar. Want ze zijn niet “minder” PDA het is alleen minder zichtbaar. Door alle stress en angst naar binnen te richten kan dit leiden tot zelfbeschadiging, uitval op school of werk, eetstoornissen, depressie en zelfs zelfmoordgedachten. Dus herkenning en hulp zijn noodzakelijk.
Hoe te herkennen
Ondanks dat geïnternaliseerde PDA moeilijker te herkennen is, kan ik dankzij de prachtige animatie van Sally Cat die ik op de PDA-summit heb gezien, jullie enkele handvatten geven.
- Geïnternaliseerde meltdowns. Dit uit zich in sacherijnig zijn, bitchy doen, hufterige dingen zeggen tegen onze naasten en soms zelfs zelfbeschadiging. De schaamte die we daarna voelen is vreselijk.
- Vormen van maskering. Bij zowel interne als externe PDA komt maskeren voor. Bij interne PDA is het vaak meer instinctief, maar ook bewust kiezen voor maskeren komt voor.
- Selectief mutisme. Plotselinge stiltes, niet meer reageren, ijzig gedrag. Maskeren door heel stil te zijn en zo niet op te vallen.
- Dagdromen en daar helemaal in opgaan.
- ‘Spare play’ Het lijkt alsof het kind met de rest meespeelt, maar als je goed kijkt zie je dat het kind naast de anderen speelt en er geen interactie is.
- Andere adrenalinereacties. In plaats van de fight reactie zie je andere reacties zoals: Fawn (onderdanig gedrag), Flop (flauwvallen), Fib (liegen), Funster ( de clown uithangen) en Freese (bevriezen).
- Rejection sensitive dysphoria. (Erg gevoelig zijn voor afwijzing)
Herkenning
Helaas is er op dit moment weinig informatie te vinden over geïnternaliseerde PDA. Dus ik ben Dr Judy Eaton en Sally Cat dankbaar dat ze deze vorm van PDA onder onze aandacht brengen. Hun informatie is een feest van herkenning voor mij. Niet alleen vanwege mijn kinderen, maar ook voor mijzelf. Vooral toen Sally Cat over overwhelming crushes op foute mannen begon.
Help me ploeteren! Het kost je geen cent, alleen wat moeite.
Bronnen:
Adults: PDA & mental health by Dr Judy Eaton
sallycatpda.co.uk
