Als je zelf of je kind een diagnose binnen het autistisch spectrum heeft, wil je graag weten wat kan helpen. Om te weten wat de beste aanpak is moet je eerst weten wat er precies aan de hand is. Een diagnose aan de hand van de DSM, zoals een autistisch spectrum stoornis, geeft vaak niet voldoende handvatten. Want dat spectrum is heel breed. Dus wat is dan het verschil tussen McDD autisme en PDA?
Een breed spectrum
Omdat het spectrum zo breed is en uit zoveel verschillende mensen met verschillende problemen bestaat, zijn er een soort subcategorieën zoals PDA en McDD. Dit zijn profielen binnen het autistisch spectrum. Ze hebben eigen criteria en zijn vaak ontstaan omdat er een duidelijk zichtbare groep is, die zich anders gedraagt dan de meesten met een ass diagnose, waarbij de standaard aanpak die gebruikt wordt voor autisme niet werkt.
Maar soms is het heel lastig om te zien wat nou het verschil tussen die subgroepen is. En wat het verschil is tussen de hoofdgroep ass en de subgroepen. Ik heb het verschil tussen autisme en PDA al beschreven. Nu wil ik het verschil tussen PDA en McDD duidelijk krijgen.
McDD staat voor Multiple complex Developmental Disorder en wordt gezien als een aan autisme verwante stoornis. McDD heeft op de nominatie gestaan om opgenomen te worden in de DSM, maar heeft dit helaas niet gehaald en wordt nu alleen nog in Nederland en Belgie herkent.
Verschil McDD en autisme
Laten we eerst eens kijken wat het verschil tussen autisme en McDD is. Door Delfos (2005) en Van der Gaag worden er drie belangrijke verschillen omschreven en die zijn:
- Sociaal contact: Bij autisme zijn er problemen met sociaal contact maar is sociaal contact wel gewenst. Bij McDD zijn de sociale vaardigheden beter ontwikkeld, maar is er veel minder interesse in sociaal contact.
- Beeldend vermogen: Fantasie is bij autisme beperkt tot normaal aanwezig, terwijl het bij McDD geen grenzen kent. Het kan bizarre en zelfs angstaanjagende vormen aannemen.
- Obsessies en stereotypen: We kennen allemaal de special interests en stereotype gedragingen van autisme. Die zie je minder terug bij McDD. Daar zie je meer denkstoornissen, obsessies en stereotype gedragingen waarmee ze proberen ontsporingen te voorkomen.
Kinderen met McDD hebben een grotere kans om op latere leeftijd schizofrenie te ontwikkelen. Dit heeft te maken met de manier waarop hun lichaam met stress om gaat. Die is anders dan bij autisme.
Nog een groot verschil is de manier van praten bij McDD. Dat is duidelijk anders dan bij autisme. Wat opvalt zijn de bizarre wendingen en onderwerpen. Er wordt een eigen werkelijkheid gecreëerd. De fantasie slaat op hol en er is geen onderscheid tussen fantasie en werkelijkheid. Dit zie je niet bij autisme waar juist veel feiten en details besproken worden.
Verschil McDD en PDA
Als ik het snel aan iemand zou moeten uitleggen zou ik zeggen: ‘McDD woont op de kruising tussen autisme en schizofrenie. Terwijl PDA de gepeperde versie van autisme is.’ Dit is geen goede uitleg maar het geeft wel de kern weer.
Ik denk dat we het verschil het beste kunnen uitdiepen door te kijken naar de kenmerken van beide. En na te gaan in hoeverre een kenmerk ook voor het andere profiel geldt.
De belangrijkste kenmerken van een PDA profiel zijn:
- weerstand bieden bij en vermijden van de gewone eisen van het leven
- sociale strategieën gebruiken als onderdeel van het vermijden
- komen sociaal over (bv. oogcontact maken) maar dit maskeert onderliggende verschillen/problemen in sociale interactie en communicatie
- ervaren intense emoties en stemmingswisselingen
- zijn comfortabel in rollenspel, doen-alsof spel en fantasiespel
- hebben een intense focus, vaak gericht op andere mensen (echt of fictie)
- hebben behoefte aan controle, vaak gedreven door angst of een automatische ‘threat response’
- conventionele benaderingen in opvoeding, onderwijs of ondersteuning zijn niet effectief
De belangrijkste kenmerken van McDD zijn:
- niet erg geïnteresseerd in leeftijdsgenoten
- niet zo goed snappen wat anderen denken of voelen
- zich erg vastklampen aan een relatie met een volwassene
- eigen emoties moeilijk onder controle houden
- intense ongepaste angst
- terugkerende paniek
- snelle afwisselingen van positieve en negatieve emoties
- ineens bizarre gedachten hebben
- onterecht denken dat je bedreigd wordt
- magisch denken, denken dat je speciale krachten hebt
- denkbeeldige vriendjes
Verschillen
Vraagvermijding
Ik zie bij omschrijving McDD niets terug van de vraagvermijding die zo overheersend aanwezig is bij PDA. Gewone vraagvermijding kan net als bij autisme ook bij McDD voorkomen, maar dan is het de inhoud van de vraag die tot paniek leidt en niet het feit dat er een vraag of eis wordt gesteld.
Sociaal contact
Wat mij ook gelijk opvalt is dat er bij McDD weinig interesse is in sociaal contact. Bij PDA zie ik wel interesse in sociaal contact. Met wisselende resultaten, maar de wens is er zeker.
Fantasie
Dit wordt bij beide genoemd, maar wel op een andere manier. Bij PDA is men comfortabel in rollenspel, doen-alsof spel en fantasiespel. Dit wordt gebruikt om uit de werkelijkheid te ontsnappen (escapisme) en zo weer op te laden.
Bij McDD zijn er problemen met het onderscheid tussen werkelijkheid en fantasie wat leidt tot magisch denken, denkbeeldige vriendjes, bizarre gedachten enz.
Overeenkomsten
Er zijn ook een aantal overeenkomsten. Bij beide kan maskeren een groot probleem zijn. Agressie, het van nul tot honderd in 3 seconden komt bij beide voor. Vraagvermijding vanwege de inhoud van het verzoek en de obsessie voor een persoon zie je ook bij beide.
Het verschil tussen McDD autisme en PDA
Het verschil tussen tussen McDD en PDA kan heel duidelijk zijn, maar ook heel klein zijn. Dan is het niet altijd duidelijk om welk profiel het gaat. Er kunnen ook kenmerken van beide aanwezig zijn. Wat het moeilijk maakt om uit te vinden welke strategie het beste is en wat het beste helpt. Dit blijft altijd maatwerk. Toch hoop ik door het eens naast elkaar te zetten wat meer duidelijkheid te geven. Wil je meer lezen over McDD dan is vooral de afstudeer opdracht van Bert Teunissen ‘McDD een onbekende doelgroep’ een aanrader.
Help me ploeteren! Het kost je geen cent, alleen wat moeite.
Bronnen:
McDD een onbekende doelgroep
Enige overwegingen bij McDD
Onbegrijpelijkbrein.nl
De beste behandeling voor McDD is beschikbaarheid
Boeken:
Waarom wordt er in Nederland in hokjes gedacht en naar 1 diagnose gekeken, terwijl in andere landen meerdere diagnoses naast elkaar gesteld kunnen worden? Autisme is al een spectrum…
Hey Sara, gelukkig worden er in Nederland ook steeds vaker meerdere diagnoses naast elkaar gesteld. Dat zie ik vooral bij autisme en ADHD. Vroeger dachten ze dat dit niet samen voor kon komen, maar daar is men van teruggekomen. Helaas gaat verandering op dit gebied langzaam.